Asamblaj Nedir?

“Asamblaj” terimi, sanat, edebiyat ve sosyal bilimler gibi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. İşte bu terimin bazı kullanımları:

1. Sanat: Asamblaj, özellikle çağdaş sanatta, farklı nesnelerin veya materyallerin bir araya getirilmesiyle oluşturulan bir sanat türünü ifade eder. Sanatçılar, buldukları nesneleri, parçaları veya malzemeleri bir araya getirerek, yeni bir eser yaratırlar. Bu tür eserler, genellikle karmaşık ve çağrışımsal anlamlar taşır.
2. Edebiyat: Asamblaj, edebi bir terim olarak da kullanılabilir. Bu bağlamda, metinlerde farklı kaynaklardan alınan parçaların veya alıntıların bir araya getirilmesini ifade eder. Asamblaj, edebi bir metni zenginleştirmek, anlam katmak veya yeni bir bağlam içinde değerlendirmek amacıyla kullanılabilir.
3. Sosyal Bilimler: Sosyal bilimlerde, “asamblaj teorisi” olarak adlandırılan bir yaklaşım bulunmaktadır. Bu teori, toplumsal gerçeklikleri anlamak ve açıklamak için farklı unsurların nasıl bir araya geldiğini inceleyen bir perspektife sahiptir. Asamblaj teorisi, toplumun karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ve bu yapının farklı unsurların birleşimiyle ortaya çıktığını öne sürer.

Her iki durumda da, asamblaj terimi, farklı öğelerin bir araya getirilmesi veya bir araya gelmiş öğelerin incelenmesi anlamına gelir. Bu terim, özellikle kendi bağlamında anlam kazanan bir bütün oluşturmak için çeşitli unsurların birleştirilmesiyle ilgili yaratıcı veya analitik süreçleri ifade eder. Bizler bu yazımızda Asamblaj teriminin sanat ile ilgili kısımlarına değineceğiz.

Asamblaj Tarihçesi

Asamblaj sanat formunun kökenleri, 20. yüzyılın başlarına, özellikle de 1912-1914 yılları arasında Pablo Picasso’nun kubist yapılarına kadar uzanır. Ancak, terimin sanatsal anlamdaki kökeni, Jean Dubuffet’nin 1950’lerin başında kelebek kanatlarından yaptığı kolaj serisi olan “assemblages d’empreintes” ile ilişkilidir. Bununla birlikte, Marcel Duchamp, Pablo Picasso ve diğer sanatçılar, Jean Dubuffet’den yıllar önce bulunan nesnelerle çalışıyorlardı.

Rus sanatçı Vladimir Tatlin, 1910’ların ortalarında “counter-reliefs” adını verdiği eserleriyle asamblajın izlerini taşıyan öncülerden biriydi. Tatlin’in yanı sıra, Elsa von Freytag-Loringhoven gibi Dada Baroness, asamblajı deneyen ilk kadın sanatçılardan biriydi. 1920’lerde Paris’te Alexander Calder, Jose De Creeft, Picasso ve diğerleri, metal parçalardan, bulunan metal nesnelerden ve tel kullanarak tamamen üç boyutlu eserler yapmaya başladılar. Amerika’da, asamblaj sanatının en erken ve en verimli temsilcilerinden biri, 1930’ların sonlarına doğru bulunan ahşap parçaları kullanarak heykeller yapmaya başlayan Louise Nevelson’dı.

1950’ler ve 60’larla birlikte, asamblaj daha geniş bir şekilde bilinir ve kullanılmaya başlandı. Sanatçılar, Robert Rauschenberg ve Jasper Johns gibi isimler, anti-estetik sanat heykelleri yapmak için parça malzemeler ve nesneler kullanmaya başladılar. Armando Reverón, 1930’larda bambu, tel veya kraft kağıt gibi tek kullanımlık malzemeler kullanarak bu tekniği kullanan ilk sanatçılardan biriydi. Reverón, yıllar önce bu tarzı benimseyerek mukilage kanatlı bir iskelet yaptı. Daha sonra, Reverón enstrümanlar ve bir telefon, kanepe, dikiş makinesi, piyano ve hatta müzik kitapları içeren notalar gibi set parçaları yaptı.

1961’de New York Modern Sanat Müzesi’nde “Asamblaj Sanatı” sergisi düzenlendi. Sergi, Braque, Dubuffet, Marcel Duchamp, Picasso ve Kurt Schwitters gibi erken 20. yüzyıl Avrupa sanatçılarının eserlerini, Man Ray, Joseph Cornell, Robert Mallary ve Robert Rauschenberg gibi Amerikalıları, ayrıca George Herms, Bruce Conner ve Edward Kienholz gibi Amerikalı Batı Yakası asamblaj sanatçılarını sergiledi. Serginin küratörü William C Seitz, asamblajları, önceden şekillendirilmiş doğal veya üretilmiş malzemelerden, nesnelerden veya parçalardan oluşan ve sanat malzemesi olarak tasarlanmayan eserler olarak tanımladı.

 Asamblaj Malzemeleri Nelerdir?

Asamblaj sanatında kullanılan malzemeler oldukça çeşitlidir ve sanatçının yaratıcılığına ve tercihlerine bağlı olarak geniş bir yelpazede değişebilir. İşte asamblaj sanatında sıkça kullanılan malzemelerden bazıları:

1. Bulunan Nesneler: Asamblaj sanatının temelini bulunan nesneler oluşturur. Sanatçılar, günlük yaşamdan, hurda malzemelerden, eski elektronik cihazlardan veya başka yerlerden buldukları nesneleri kullanabilirler. Bu nesneler, eserin anlamını ve estetiğini belirlemede önemli bir rol oynar.
2. Metal Parçaları: Demir, bakır, alüminyum ve diğer metallerden yapılan parçalar, asamblaj eserlerinde sıkça kullanılır. Sanatçılar, metal parçaları kaynak yaparak veya bir araya getirerek çeşitli yapılar oluşturabilirler.
3. Ahşap: Ahşap malzemeler, asamblaj sanatında yaygın olarak kullanılır. Paletler, eski mobilya parçaları, tahtalar veya başka ahşap malzemeler, sanatçıların doğal ve sıcak bir estetik oluşturmasına olanak tanır.
4. Tel ve Çiviler: Tel, asamblajda farklı parçaları birleştirmek veya şekillendirmek için kullanılır. Çiviler de yapının güçlendirilmesi veya detay eklenmesi için sıkça tercih edilen malzemeler arasındadır.
5. Kabuklar ve Taşlar: Doğal malzemeler, asamblaj sanatında organik bir dokunuş eklemek için kullanılır. Deniz kabukları, taşlar veya diğer doğal buluntular, eserin karakterini zenginleştirebilir.
6. Cam ve Ayna Parçaları: Cam parçaları veya aynalar, ışık oyunları ve yansımalarla oynamak için asamblaj sanatında kullanılır. Bu malzemeler, eserin estetik görünümüne katkıda bulunabilir.
7. Tekstil Malzemeleri: Kumaşlar, dantel, iplik veya diğer tekstil malzemeleri, asamblaj eserlerinde yumuşaklık ve dokusal çeşitlilik eklemek için kullanılır.
8. Plastik ve Polimer Malzemeler: Plastik parçalar, oyuncaklar, ambalaj malzemeleri veya diğer plastik atıklar, renkli ve modern bir görünüm sağlamak amacıyla asamblaj sanatında kullanılabilir.
9. Kağıt ve Karton: Kağıt veya karton, kolaj ve asamblaj projelerinde katmanlı yapılar oluşturmak için kullanılır. Kitap sayfaları, haritalar veya diğer kağıt türleri sanatçılar tarafından tercih edilebilir.
10. Boyalar ve İncelemeler: Sanatçılar, eserlerine renk ve dokusal katmanlar eklemek için boya, sprey boya veya diğer renklendirme malzemelerini kullanabilirler.

Asamblaj sanatı, genellikle sıradışı veya atıl durumdaki malzemelerin kullanımını içerdiği için sanatçının yaratıcılığını serbest bırakan bir sanat türüdür. Bu malzemeler, eserin duygusal ve sembolik derinliğini artırarak sanatçının ifade özgürlüğünü genişletir.